Een goede zitpositie tijdens het toiletbezoek is belangrijk, júist bij personen met een handicap. Wanneer de zitpositie niet goed is, kunnen de darmen niet goed geleegd worden [1; 5]. Dat kan vervelende gevolgen hebben. De frequentie en duur van toiletteren, darmzorg en doucheroutines zijn risico’s voor huidafbraak en de ontwikkeling van drukplekken [2; 3; 13-15]. Uit onderzoek blijkt dat de duur van de darmzorgroutine bij sommige personen in een rolstoel langer duurt dan een uur [16-19]. Om het risico voor drukplekken te verminderen is het streven om de duur van darmzorgroutine zo kort mogelijk te houden. Een juiste zitpositie kan de duur verkorten. Wij leggen je uit waarom een slechte zitpositie een risico vormt en hoe je dit kunt verbeteren. We hebben het artikel onderbouwd met wetenschappelijke onderzoeken.
Zitpositie en urineren
Een naar voren gebogen zitpositie tijdens het urineren bij vrouwen heeft de voorkeur [1]. Bij mannen heeft de zitpositie geen effect op het urineren [9]. Katheteriseren is de meest gebruikte blaaslediging methode onder personen met een dwarsleasie [10]. Daarbij word de blaas goed geleegd en is de zitpositie niet meer van toepassing [11]. Het is wel van belang een juiste positie te hanteren voor het inbrengen van de katheter.
Zitpositie en ontlasting
De hoek tussen de rectum en het anale kanaal is een belangrijke factor voor een goede ontlasting [4]. De recto-anale hoek wordt rechter wanneer de heupen volledig gebogen zijn, hoe meer gestrekt het recto-anale kanaal is, hoe minder spanning er nodig is om het kanaal volledig te legen [5].
Wanneer het kanaal niet volledig kan legen, kunnen er complicaties ontstaan zoals chronische obstipatie [6]. Chronische constipatie kan invloed hebben op de levenskwaliteit, maar kan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Bijvoorbeeld een verhoogd risico op incontinentie, aambeien en een verhoogde kans op kanker [7]. Ook kan constipatie leiden tot urine retentie, wat weer urine incontinentie, nierproblemen en urineweginfecties als gevolg kan hebben [8].
Het is dus belangrijk om er voor te zorgen dat de recto-anale hoek zo recht mogelijk is. Dit kun je verkrijgen door de heupen te buigen door je voeten hoger te plaatsen. Laat ze absoluut niet bungelen! Zorg er voor dat jouw voetensteun goed is afgesteld en vraag eventueel om advies.
De Lagooni douche-toiletrolstoel houdt rekening met de zitpositie om de duur van darmzorg zo kort mogelijk te houden en een goede ontlasting te bevorderen om complicaties te voorkomen. Om een optimale zitpositie te hanteren, heeft de douche-toiletrolstoel een lichte wig, maar niet teveel, zodat transfers naar de stoel nog mogelijk zijn en er niet teveel druk op de stuit komt te liggen. Dit kan per stoel worden aangepast naar wens.
Bronnen:
[1] Devreese A.M., Nuyens G., Staes F., Vereecken R.L., De Weerdt W., Stappaerts K.; Do posture and straining influence urinary-flow parameters in normal women? Neurourology and urodynamics 2000 19(1):3-8
[2] Anders J., Heinemann A., Leffmann C., Leutenegger M., Pröfener F. and von Renteln-Kruse W.; Decubitus Ulcers: Pathophysiology and Primary Prevention. Deutsches Ärtzeblatt International 2010 May 107(21):371-382
[3] Sikirov, D.; Coparison of Straining During Defecation in Three Positions. Digestive Diseases and Sciences 2003 July 48(7):1201-1205
[4] Altomare D.F., Rinaldi M., Veglia A., Guglielmi A., Sallustio P.L., Tripoli G.; Contribution of posture to the maintenance of anal continence. International Journal of Colorectal Disease 2001 Feb 15(1):51-54
[5]Timosenko S.; Theory of Elastic Stability. New York, McGraw-Hill, 1936
[6] Renzi A., Brillantino A., Di Sarno G., d’Aniello F.; Five-item score for obstructed defecation syndrome: study of validation. Surgical Innovation 2013 April 20(2):119-125
[7] Nicholas J. Talley ; Definitions, Epidemiology, and Impact of Chronic Constipation. Reviews in Gastroenterological Disorders 2004
[8] O’Regan S., Yasbeck S., Shick E.; Constipation, bladder instability, urinary tract infection syndrome. Clinical Nephrology 1985 23:152–154.
[9] Cenk Murat Yazici, Polat Turker, Cagri Dogan; Effect of Voiding Position on Uroflowmetric Parameters in Healthy and Obstructed Male Patients. Journal of Urology 2013 10(4)
[10] Yavuzer G., Gök H., Tuncer S., Soygur T., Arikan N., Arasil T.; Compliance with bladder management in spinal cord injury patients. Spinal Cord 2000 38:762–765.
[11] Jensen A.E., Hjeltnes N., Berstad J., Stanghelle J.K. Residual urine following intermittent catheterisation in patients with spinal cord injuries. Paraplegia 1995; 33: 693-696
[12] Jennifer Y Wang; Current Management of Fecal Incontinence. The Permanente Journal. 2013 17(3):65–73
[13] Dorsett P., Geraghty T. Health-related outcomes of people with spinal cord injury- a 10 year longitudinal study. Spinal Cord 2008 46:386-391
[14] Gélis A., Dupeyron A., Legros P., Benaïm C., Pelissier J., Fattal C., Pressure ulcer risk factors in persons with spinal cord injury part 2: the chronic stage. Spinal Cord 2009 46:651-661
[15] Smith B.M., Guihan M. La Vela S.L., Garber S.L.; Factors predicting pressure ulcers in veterans with spinal cord injuries. American Journal of Physical Medication Rehability 2008 87:750-757
[16] Coggrave M.J., Norton C.; The need for manual evacuation and oral laxatives in the management of neurogenic bowel dysfunction after spinal cord injury: a randomized controlled trial of a stepwise protocol. Spinal Cord 2010 48:504-510
[17] Coggrave M. Norton C., Wilson-Barnett J.; Management of neurogenic bowel disfunction in the community after spinal cord injury: a postal survey in the United Kingdom. Spinal Cord 2009 47:323-330
[18] Haas U., Geng V., Evers G.C., Knecht H.; Bowel management in patients with spinal cord injury – a multicentre study of the German speaking society with paraplegia (DMGP). Spinal Cord 2005 43:724-730
[19] Kim J.Y., Koh E.S., Leigh J., Shin H.I.; Management of bowel dysfunction in the community after spinal cord injury: a postal survey in the Republic of Korea. Spinal Cord 2012 50:303-308
